Istraživanje o politikama i percepcijama mladih koje je urađeno u okviru Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu 2 („ReLOaD2“), predstavljeno je danas u velikoj sali Skupštine opštine Herceg-Novi, sa posebnim fokusom na rezultate koji se tiču percepcije i potreba mladih Novljanki i Novljana.
Istraživanje koje je rezultat višemjesečnog rada sa mladima i lokalnim partnerima predstavili su Tamara Čirgić u ime Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) koji sprovodi projekat, sekretarka za kulturu i obrazovanje Ana Zambelić Pištalo ispred Opštine Herceg-Novi kao partnera, i Andrija Leovac iz Instituta za statističke studije i projekcije koji je sproveo istraživanje.
Prezentaciji su prisustvovali predstavnici Zavoda za zapošljavanje, Centra za socijalni rad, Centra bezbjednosti i medija, koji predstavljaju partnera lokalne uprave u realizaciji ciljeva iz oblasti omladinske politike.
Mladi su zadovoljstvo životom u Herceg-Novom na skali od 1 do 10 ocijenili prosječnom ocjenom 6.6, a kao tri najznačajnija razloga za nezadovoljstvo istaknuti su mogućnost za zapošljavanje, sveukupni kvalitet življenja i kvalitet obrazovanja koji im se nudi. Veći dio mladih ne želi ili nije ni razmišljao o odlasku iz svog grada, njih čak 50.7%, za odlazak je 22.1%, a 27.3% ne zna ili se nije izjasnilo.
Poredeći podatke sa drugim opštinama u Crnoj Gori, u Herceg-Novom mladi manje ističu nedostatak kulturnih događaja, a problemi su slični kao i u ostalim opštinama ovog klastera, Kotoru, Tivtu i Budvi, saopšteno je tokom prezentacije.
Među problemima koje su mladi istakli nalaze se: nedovoljna informisanost, nedostatak praktične nastave i kvalitet postojeće, zapošljavanje „preko veze“, sezonski i „na crno“, nedostatak podsticaja od strane obrazovnih ustanova i porodice, nezainteresovanost i pesimizam mladih, kao i sve prisutniji govor mržnje u javnom diskursu i višestruka podijeljenost među mladima.
Kada su u pitanju izazovi sa kojima se suočavaju institucije zadužene za rad sa mladima, primijećeno je da postoji prostor za unaprijeđenje međuopštinske i saradnje sa institucijama nacionalnog nivoa, ažuriranjem programa i strategija, te potreba za inicijativama sa lokalnog nivoa i jačanjem ljudskih resursa.
„Ovo istraživanje je posebno dragocjeno za aktivnosti koje Sekretarijat za kulturu i obrazovanje realizuje u okviru omladinske politike i kao značajan predložak za ono što predstoji, a to je izrada lokalnog akcionog plana, koji će biti rađen po usvajanju nacionalne strategije za mlade“, kazala je sekretarka za kulturu i obrazovanje, Ana Zambelić Pištalo, zahvaljući se UNDP-u i partnerima na projektu „ReLOaD2“.
Govoreći o opštim zaključcima i preporukama, Zambelić Pištalo je istakla da se hercegnovska lokalna samouprava izdvaja po određenim pojedinostima rada koje ne postoje u drugim opštinama.
„Herceg-Novi je jedna od rijetkih opština koja ima Lokalni akcioni plan za borbu protiv vršnjačkog nasilja i Pravilnik za pomoć talentovanim mladim ljudima. Opština Herceg-Novi ima i posebnu budžetsku liniju za mlade, a koja se ne preklapa sa sredstvima koja izdvajamo za nevladine organizacije koje tim sredstvima finansiraju projekte za mlade“, napomenula je Zambelić Pištalo.
„Prvi put poslije dužeg vremena u Crnoj Gori imamo istraživanje koje je sveobuhvatno i daje konkretne podatke na lokalnom nivou u ovoj oblasti“, istakla je Tamara Čirgić iz UNDP-a. Kako je objasnila, na nacionalnoj konferenciji su predstavljeni ukupni podaci za svih 15 lokalnih samouprava, a prezentacija u Herceg-Novom je fokusirana na rezultate koji se tiču mladih iz ovog grada.
Čirgić je izdvojila podatak koji se odnosi na učestalost govora mržnje evidentiranog među mladima u nekoliko lokalnih samouprava, ocjenjujući da je to novina koja bi trebalo da „bude alarm svima nama da ne zanemarimo taj problem“.
„Nama u UNDP-u ovo istraživanje je bilo primarno usmjereno na to da dobijemo podatke na osnovu kojih bismo sprovodili aktivnosti u okviru omladinske komponente ovoga projekta, koje će biti bazirane na onome što nam kažu mladi i ostale zainteresovane strane na lokalnom nivou. Ispostavilo se da je istraživanje došlo u pravom trenutku i zato što u Crnoj Gori još nemamo nacionalnu strategiju za mlade, a od usvajanja tog dokumenta zavisi usvajanje lokalnih strategija kao okosnica za unaprijeđenje položaja mladih“, rekla je Čirgić.
Predstavljajući podatke za Herceg-Novi, Andrija Leovac iz Instituta za statističke studije i projekcije objasnio je da su podaci dobijeni kroz desk istraživanje, fokus grupe sa mladima starosti od 15 do 30 godina, intervje sa lokalnom upravom i zavodom za zapošljavanje i kvantitativno istraživanje.
„Iz fokus grupe se može zaključiti da postoji nedovoljna informisanost mladih o programima i prilikama koji im se pružaju. Uzrok ovome može biti pasivnost značajnog broja mladih, neadekvatna distribucija informacija od strane lokalnih institutcija i određeno nepovjerenje u same institucije“, kazao je Leovac.
Leovac je istakao šta su opšte preporuke zasnovane na podacima istraživanja: „Treba raditi na promociji i podizanju svijesti mladih o omladinskom aktivizmu i postojećim mehanizmima za učešće u donošenju odluka, motivisati i obučiti mlade za pokretanje sopstvenog biznisa, kreirati i realizovati programe neformalnog obrazovanja za mlade u ovoj opštini, otvoriti nove i osnažiti kapacitete postojećih ustanova koje se bave problemom zavisnosti među mladima, obogatiti kulturne i zabavne programe, realizovati evaluaciju programa sprovedenih na lokalnom nivou i uspostaviti praksu kreiranja održivih programa za mlade, naročito u oblasti zapošljavanja“.
Najavljeno je da su u okviru projekta „ReLOaD2“ u planu nove akcije i aktivnosti u oblasti omladinske politike, koje će biti realizovane u drugoj polovini godine.
Projekat se sprovodi uz finansijsku podršku Evropske unije, kofinansiraju ga UNDP i lokalne samouprave, a Opština Herceg-Novi učestvuje u okviru klastera „Coastal Mates“, zajedno sa opštinama Kotor, Tivat i Budva.
