U porti hrama Vaznesenja Gospodnjeg na Toploj, sinoć je svečano otvoren 9. „Trg od ćirilice“ koji ostaje u službi njegovanja i očuvanja pravoslavnih predanja, književnih i drugih kulturnih tekovina, srpskog jezika i ćiriličnog pisma.

Programi manifestacije, koja traje do kraja mjeseca, uokvireni su proslavom osam velikih jubileja, među kojima je i 640 godina od osnivanja Herceg Novog.
Prema riječima predsjednika Opštine Herceg Novi, Stevana Katića, „Trg od ćirilice“ kao i mnogo puta do sada, baca snop svjetlosti i skreće pažnju javnosti na datume i jubileje koji su od izuzetnog značaja za naš grad i narod, među kojima je od posebne važnosti za Herceg Novi – 640 godina od osnivanja grada.
“Od osnivanja do danas, pravoslavna vjera je uvijek imala poseban značaj na području našeg multikonfesionalnog i multinacionalnog grada. Narod Herceg Novog je vijekovima unazad posvećen očuvanju svoje vjere, jezika i ćiriličnog pisma, a jedinstveni primjer za to je osnivanje Topaljske komunitadi prije više od 300 godina upravo na ovom mjestu, pri hramu Svetog Spasa na Toploj”, naglasio je Katić, ističući da je Topaljska komunitadi, iako pod Mletačkom upravom, imala pravo korišćenja ćirilice, „što i danas pamtimo kao veliku pobjedu samosvjesnog i ponosnog naroda hercegnovskog“.
“Organizacijom „Trga od ćirlice“ mi nastavljamo nit koja seže do Topaljske komunitadi i čak od samog osnivanja grada – čuvamo i štitimo svoj jezik i ćirilično pismo, kao neodvojivi dio kulture i identiteta”, kazao je predsjednik Katić.

Predsjednik je istakao da ga raduje što će imati privilegiju da patrijarh Porfirije prisustvuje zatvaranju „Trga od ćirilice“, prilikom posjete koja je najavljena za kraj ovog mjeseca.
“Kontinuitet ove manifestacije, kvalitet, sadržaj i renome učesnika pokazuju da je prepoznat njen značaj, te da postoji snažna svijest o potrebi za ovakvim programima, koji su jedna od pretpostavki razvoja kulture i čuvanja kulturnih specifičnosti u modernom vremenu”, zaključio je predsjednik i zahvalio organizatorima i učesnicima „Trga od ćirilice“.

Uz očuvanje krsne slave i krstonosnog hoda, odnosno litija, pravoslavni Bokelji vjekovima su čuvali svoju vjeru i epsko pjevanje, koje se razlikovalo od onog u Crnoj Gori i Hercegovini, ali nije za njim zaostajalo, kazao je protojerej Radomir Nikčević, posebno ističući zapis Kirila Cvjetkovića, tada iskušenika u manastiru Savina.
“Pred Herceg Novim se 1806. godine pojavi ruska flota, a onda i lično mitropolit Petar I. Narod Herceg Novog stavlja se pod njegovu vlast i on im predaje barjake kreposti kao znamenje pravoslavlja i bokeljske odanosti vjeri. Mitropolit traži da se narod zakune da će sveštene barjake braniti do poslednjih svojih sila što narod jednodušno čini i zakljinje se prahom svojih predaka da će do groba vjerni biti”, podsjetio je Nikčević.
Kao što je tada Sveti Petar cetinjski predao barjake slobode narodu Boke da njima utvrdi bedeme pravoslavlja, tako je i blaženopočivši mitropolit Amfilohije dao i predao Trg od ćirilice kao zavještanje gradu koji je dostojan nosilac ordena Svetog Save prvog reda, kazao je Nikčević.

Svečanom otvaranju 9. „Trga od ćirilice“ prisustvovali su i potpredsjednik Opštine Herceg Novi Mirko Mustur, konzul Republike Srbije u Herceg Novom Mićo Rogović, hercegnovski efendija Husein Hodžić, direktor Uprave za saradnju sa crkvama i vjerskim zajednicama u Vladi Srbije Vladimir Roganović kao i predsjednik Opštine Sopot, Živorad Milosavljević.
U okviru prve večeri obilježen je jubilej – 110 godina od oslobođenja Kosova i Metohije u Prvom balkanskom ratu i tom prilikom prikazan dokumentarni film „Kumanovska operacija“ u produkciji Radio televizije Srbija, autora Nikole Lorencina. Pojanjem je veče ispunio hor „Branislav Nušić“ iz Kosovske Mitrovice, pod upravom dirigenta Petra Rakića.
Organizatori Trga od ćirilice su Izdavačka kuća Mitropolije crnogorsko-primorske “Svetigora”, Arhijerejsko namjesništvo hercegnovsko, Udruženje književnika Crne Gore, Udruženje izdavača i knjižara Crne Gore, a pokrovitelj je Opština Herceg Novi.